Làm thế nào để tồn tại và phát triển trong thời đại VUCA?
“Các bạn trẻ, những người chưa có điều gì để đánh mất, thì VUCA là cơ hội, và là cơ hội tốt. Thách thức thực sự là quay về với chính mình và phát triển trí tuệ nội tâm của bản thân”.
Đó là những lời khích lệ thế hệ trẻ không ngừng phát triển của GS. Vương Thanh Sơn, đến từ Đại học British Columbia (Canada), tại hội thảo với chủ đề “How to Thrive in the VUCA Era: From 4.0 with AI-IoT to 5.0 with IW-IOM”.
GS. Vương Thanh Sơn chia sẻ về thời đại VUCA
Hội thảo mang đến những phân tích sâu sắc về các biến động của xã hội đương đại trong bối cảnh các thành tựu vượt bậc của công nghệ, đặc biệt là AI đang thay đổi cấu trúc xã hội với những tác động rõ rệt lên nhiều lĩnh vực như tự động hóa, chẩn đoán y tế, cá nhân hóa trong giáo dục, tối ưu hóa quy trình sản xuất/môi trường/giao thông,…
Biến động VUCA: Từ AI-IoT đến IW-IOM
Khái niệm VUCA (Volatility – Biến động, Uncertainty – Không chắc chắn, Complexity – Phức tạp, Ambiguity – Mơ hồ) được đưa ra từ những năm 1990 để mô tả thế giới sau Chiến tranh Lạnh. Tuy nhiên, trạng thái VUCA đã quay trở lại và trở thành một phần không thể tránh khỏi của cuộc sống sau khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và đại dịch Covid-19.
Thêm vào đó, công nghệ không ngừng phát triển, đặc biệt là AI và IoT, đã gia tăng tính phức tạp của xã hội. Sự kết nối giữa con người và các công cụ tính toán (ICH Principle: Interconnectivity, Computing tools, Humans) tạo ra những thách thức mới. Dù vậy, con người với trí tuệ và khả năng sáng tạo vượt trội luôn tìm ra cách giải quyết chúng, và quan trọng hơn là hình thành tư duy giải quyết các vấn đề một cách hệ thống.
GS. Vương Thanh Sơn nhấn mạnh trong thời đại 4.0 với AI và IoT, chúng ta cần tập trung vào việc học hỏi, phân tích, và tối ưu hóa các tiến trình để chuyển đổi số (Digital Transformation) và phát triển trí tuệ nội tâm (IoM – Internet of Mind) trong thời đại 5.0, nơi sự hòa hợp và hạnh phúc trở thành mục tiêu chính.
Người trẻ trong thời đại VUCA: Tìm cơ hội lớn trong thách thức
AI mang đến những thách thức lớn, đặc biệt là nguy cơ mất việc làm và áp lực tâm lý khi con người phải cạnh tranh với các hệ thống AI ngày càng thông minh. GS. Vương Thanh Sơn nêu cảnh báo rằng khi nền kinh tế chịu tác động tiêu cực, thanh niên có thể gặp khó khăn trong việc khởi nghiệp, tìm kiếm vốn đầu tư và phát triển thị trường.
GS. Vương Thanh Sơn cũng nhấn mạnh “trí tuệ nội tâm” là một năng lực quan trọng giúp con người đối mặt với sự hỗn loạn của thế giới VUCA. Ông khuyên người trẻ phát triển khả năng nhìn sâu vào vấn đề, duy trì sự kiên nhẫn và chịu đựng trước khó khăn. Trong thế giới không ngừng biến đổi, sự thích ứng nhanh nhạy, tính linh hoạt và học tập liên tục là những yếu tố sống còn.
GS gửi gắm và khuyến khích thế hệ trẻ không ngừng nỗ lực để phát triển và đạt những thành tựu mới
“Để tồn tại và phát triển trong thời đại VUCA, mỗi cá nhân cần biến Volatility thành Vision (tầm nhìn xa), Uncertainty thành Understanding (hiểu biết), Complexity thành Clarity (sự rõ ràng), và Ambiguity thành Agility (sự nhanh nhẹn)”, giáo sư chia sẻ.
Cuối cùng, GS nhắn nhủ người trẻ cần sẵn sàng đối mặt với sự không chắc chắn, biết cách biến những biến động thành cơ hội để học hỏi và phát triển, đồng thời phát triển trí tuệ nội tâm để giữ vững sự sáng suốt trong một thế giới không ngừng thay đổi.
Một số hình ảnh của sự kiện:
